AFC Cup là một trong những giải bóng đá cấp châu lục do Liên đoàn bóng đá Châu Á (AFC) tổ chức dành cho các đội bóng từ các nước châu Á (trừ Nhật Bản và Hàn Quốc). Đây là giải đấu cấp độ câu lạc bộ thứ hai tại châu Á, đứng ngay sau giải vô địch AFC Champions League.
Lịch sử hình thành của AFC Cup
Trước năm 2002, các đội bóng từ các nước châu Á (trừ Nhật Bản và Hàn Quốc) chỉ có thể tham dự các giải đấu cấp châu lục dành cho các CLB như AFC Champions League và Cúp C2 châu Á. Tuy nhiên, với việc gia tăng số lượng các CLB từ các quốc gia châu Á tham dự các giải đấu này, AFC đã quyết định thành lập một giải đấu cấp châu lục mới dành cho các đội bóng từ các quốc gia có thứ hạng FIFA thấp hơn, được gọi là AFC Cup.
Sự ra đời của AFC Cup
- AFC Cup được ra đời vào năm 2004 sau khi AFC bỏ Cúp C2 châu Á.
- Đại diện của các quốc gia tham dự AFC Champions League thường đạt được thứ hạng cao hơn so với các quốc gia khác, do đó AFC muốn tạo ra một giải đấu dành riêng cho các đội bóng từ các quốc gia có thứ hạng FIFA thấp hơn.
- Mục đích chính của AFC Cup là tạo ra một sân chơi cấp độ câu lạc bộ châu lục cho các đội bóng từ các quốc gia có thứ hạng FIFA thấp hơn, nhằm nâng cao chất lượng và phát triển bóng đá tại các quốc gia này.
Sự phát triển của AFC Cup qua các năm
- Từ mùa giải đầu tiên năm 2004, AFC Cup đã thu hút sự tham gia của các đội bóng đến từ 19 quốc gia châu Á.
- Qua các mùa giải, số lượng các đội tham dự AFC Cup ngày càng tăng lên, với sự tham gia của các đội bóng đến từ các quốc gia như Ấn Độ, Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Việt Nam, v.v.
- Về mặt chuyên môn, chất lượng của AFC Cup cũng được nâng lên qua các năm, với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các đội bóng tham dự.
Cơ cấu và thể thức thi đấu của AFC Cup
AFC Cup được chia thành nhiều vòng đấu, bao gồm Vòng sơ loại, Vòng bảng, Vòng knock-out và Chung kết.
Vòng sơ loại
- Vòng sơ loại gồm có 2 lượt đấu, diễn ra vào tháng 2 và tháng 3.
- Các đội tham dự vòng sơ loại là những đội bóng đến từ các quốc gia có thứ hạng FIFA thấp hơn, nhằm tạo cơ hội cho họ tham dự giải đấu cấp độ châu lục.
- Các trận đấu ở vòng sơ loại diễn ra theo thể thức trên sân nhà và sân khách.
- Các đội thắng ở vòng sơ loại sẽ giành quyền vào Vòng bảng của AFC Cup.
Vòng bảng
- Vòng bảng của AFC Cup gồm có 8 bảng, mỗi bảng có 4 đội.
- Các đội tham dự vòng bảng gồm có những đội thắng ở vòng sơ loại cùng với những đội bóng đại diện cho các quốc gia có thứ hạng FIFA cao hơn.
- Các trận đấu ở vòng bảng diễn ra theo thể thức vòng tròn, mỗi đội sẽ gặp nhau hai lượt đi và về.
- Hai đội nhất và nhì mỗi bảng sẽ giành quyền vào Vòng knock-out.
Vòng knock-out
- Vòng knock-out gồm có Vòng 16 đội, Tứ kết, Bán kết và Chung kết.
- Các trận đấu ở Vòng 16 đội, Tứ kết và Bán kết diễn ra theo thể thức hai lượt đi và về.
- Trận Chung kết chỉ diễn ra một trận đấu duy nhất trên sân trung lập.
Cách thức xác định đội vô địch
- Đội vô địch AFC Cup sẽ là đội giành chiến thắng trong trận Chung kết.
- Nếu hai đội hòa nhau sau hai lượt trận, thì sẽ tiến hành đá luân lưu 11 m để xác định đội vô địch.
Những đội bóng thành công tại AFC Cup
Kể từ khi ra đời vào năm 2004, một số đội bóng đã gặt hái được nhiều thành công tại giải đấu cấp độ câu lạc bộ thứ hai của châu Lục này.
Al-Jaish (Syria)
- Al-Jaish là đội bóng có thành tích tốt nhất tại AFC Cup, với 3 lần vô địch giải đấu này (2004, 2005 và 2017).
- Với truyền thống thi đấu mạnh mẽ và khát khao vô địch cao, Al-Jaish đã khẳng định được vị thế của mình tại đấu trường châu lục.
Johor Darul Ta’zim (Malaysia)
- Johor Darul Ta’zim là đội bóng Malaysia thành công nhất tại AFC Cup, với 2 lần vô địch (2015 và 2019).
- Bên cạnh thành tích vô địch, Johor Darul Ta’zim còn là đội bóng thường xuyên lọt vào vòng knock-out của giải đấu này.
Kitchee (Hong Kong)
- Kitchee là đại diện của Hong Kong có thành tích tốt nhất tại AFC Cup, với 1 lần vô địch (2013).
- Ngoài chức vô địch, Kitchee cũng thường xuyên góp mặt ở các vòng knock-out của giải đấu.
Ceres-Negros (Philippines)
- Ceres-Negros là đội bóng Philippines có thành tích ấn tượng nhất tại AFC Cup, với 1 lần vô địch (2017).
- Đây cũng là đội bóng duy nhất từ Đông Nam Á giành chức vô địch AFC Cup.
Sự tham gia của các đội bóng Việt Nam tại AFC Cup
Các đội bóng Việt Nam cũng đã có những góp mặt đáng kể tại giải đấu cấp độ câu lạc bộ này của châu Á.
Những đội bóng Việt Nam tham dự AFC Cup
- Các đội bóng Việt Nam tham dự AFC Cup bao gồm: Hoàng Anh Gia Lai, FLC Thanh Hóa, Sài Gòn FC, Hà Nội FC, Đà Nẵng, XSKT Cần Thơ, Becamex Bình Dương.
- Trong số các đội bóng này, Hà Nội FC, Becamex Bình Dương và Sài Gòn FC là những đội bóng có thành tích tốt nhất tại giải đấu này.
Thành tích của các đội bóng Việt Nam tại AFC Cup
- Hà Nội FC là đội bóng Việt Nam thành công nhất tại AFC Cup, với 1 lần vô địch (2019) và 1 lần Á quân (2018).
- Becamex Bình Dương cũng đã có 1 lần lọt tới trận Chung kết AFC Cup (2015).
- Các đội bóng khác như Sài Gòn FC, FLC Thanh Hóa và XSKT Cần Thơ cũng đã có những thành tích đáng ghi nhận tại giải đấu này.
Triển vọng phát triển của AFC Cup
Với sự phát triển không ngừng của bóng đá châu Á, AFC Cup được kỳ vọng sẽ tiếp tục phát triển trong tương lai.
Nâng cao chất lượng của giải đấu
- Từ việc tăng cường đầu tư và chuyên nghiệp hóa của các CLB tham dự, chất lượng chuyên môn của AFC Cup được kỳ vọng sẽ ngày càng được nâng cao.
- Các đội bóng tham dự cũng sẽ có động lực lớn hơn để cạnh tranh và đạt thành tích cao tại giải đấu này.
Mở rộng quy mô giải đấu
- Với sự gia tăng số lượng các CLB tham gia, AFC có thể sẽ mở rộng quy mô của giải đấu trong tương lai.
- Việc mở rộng quy mô sẽ tạo điều kiện cho nhiều đội bóng châu Á có cơ hội tham dự giải đấu cấp độ câu lạc bộ này.
Nâng cao uy tín của giải đấu
- Bên cạnh việc nâng cao chất lượng chuyên môn, AFC Cup cũng sẽ tập trung vào việc nâng cao uy tín và vị thế của giải đấu trên bản đồ bóng đá châu Á.
- Với những bước tiến vững chắc, AFC Cup dự kiến sẽ trở thành giải đấu cấp độ câu lạc bộ hấp dẫn và có uy tín hơn trong tương lai.
Kết luận
AFC Cup là một trong những giải đấu quan trọng của bóng đá châu Á, đóng vai trò then chốt trong việc phát triển bóng đá các quốc gia có thứ hạng FIFA thấp hơn. Với sự phát triển không ngừng của giải đấu qua các mùa giải, AFC Cup đang dần khẳng định vị thế và uy tín của mình trên bản đồ bóng đá châu lục. Triển vọng phát triển của AFC Cup trong tương lai là rất tích cực, khi mà chất lượng chuyên môn, quy mô và uy tín của giải đấu này ngày càng được nâng cao. Đây chắc chắn sẽ là một sân chơi hấp dẫn và đầy tiềm năng đối với các đội bóng châu Á, trong đó có các đội bóng Việt Nam.
